در بخش سوم سه مورد از ویژگی‌های مدیر شایسته ( بصیرت، بینش سیاسی و حسن خلق)که از صفات شرح صدر است را به اختصار بررسی کردیم. در ادامه بحث دیگر ویژگی‌ها به اجمال بیان می‌شود.

رفق و مدارا
یکی از خصوصیات اخلاقی ضروری و اجتناب ناپذیر برای مدیریت ویژگی رفق و مدارا است. این خصوصیت مدیر را قارد می‌سازد که، در شرایط مختلف، انعطاف پذیری لازم را داشته باشد و افرادی را که سلیقه های گوناگون و افکار و احساسات متضاد دارند در جهتی که خود می خواهد هدایت کند و به کار گیرد.
کلمه "رفق" به معنای نرمش در برخورد با دیگران است. "مدارا" نیز به همین معنا است در فارسی برای ادای این معنا معمولا کلمه "مدارا" به کار می رود.
نقش فوق العاده مهم و حساس رفق و مدارا در مدیریت و رهبری موجب شده است که پیامبر اسلام سیاست مبتنی بر رفق را راس حکمت بداند و برای سیاستمداران مسلمانی که پیرو این سیاست هستند دعا کند.
آنجا که رفق مطلوب نیست
نکته مهم و قابل توجه این است که سیاست رفق و مدارا در صورتی به عنوان یک اصل کلی مورد تایید اسلام است که مورد سوء استفاده قرار نگیرد و در صورتی که رفق مورد سوء استفاده باشد روایات اسلامی به کارگیری سیاست ضد رفق را توصیه می کنند.
قاطعیت
قاطعیت یکی از لوازم اجتناب ناپذیر و قعط مدیریت است. قاطعیت، از ریشه قطع، به معنای برش است. مدیر شایسته کسی است که در اداره سازمان و افراد تحت مدیریت خود کمتر دچار تردید و ضعف در تصمیم گیری یم شود بلکه، با قاطعیت تمام، موانع پیشرفت کار را از سر راه برمی‌دارد و گره‌های کور را می گشاید.
عدم قاطعیت آفت مدیریت و قضاوت است. افرادی که در تصمیم گیری برش ندارند نه می توانند قاضی باشند و نه مدیر.
تنها کسی می تواند، در عین قاطعیت و برش نرمش داشته باشد که دارای شرح صدر و ظرفیت فکری و روحی مناسبی باشد. افراد کم ظرفیت به دلیل اینکه تاب تحمل مشکلات ناشی از قاطعیت را ندارند، نمی توانند قاطع باشند و به دلیل عکس العمل تند در برابر ناملایمات قادر به رفق و مدارا نیستند و بنابراین، از جمع این دو ویژگی محروم اند.
انتقاد پذیری
از نظر اسلام مدیر باید به همکاران و افراد تحت مدیریت خود اجازه انتقاد بدهد و انتقاداتی را که به شیوه مدیریت و اقدامات او می شود با دقت و انصاف و حوصله ملاحظه و مطالعه کند و اگر دید انتقاد وارد است به اشتباه خود اعتراف و حرکت خود را تصحیح نماید.
تغافل
تغافل از ریشه غفلت است ولی در معنا با غفلت تفاوت دارد. غفلت ضد آگاهی و به معنای غافل بودن و ناآگاه بودن است، ولی تغافل به معنای خود را نا آگاه نشان دادن و تظاهر به غفلت و ناآگاهی است. مثل جهل و تجاهل که جهل به معنای نادانی، و تجاهل به معنای تظاهر به جهل و نادانی است.
از دیدگاه امیرالمومنین (ع) تغافل یکی از شریف ترین مکارم اخلاقی و یکی از خصوصیات مردم کریم و نشانه بزرگواری است.
نقش تغافل در مدیریت:
1 ـ جرات برخورد با مشکلات: خصلت تغافل موجب می شود که مدیر مشکلات کار را ناچیز ببیند و به خود جرات و جسارت برخورد با مشکلات و ادامه کار در سختیها را بدهد
2 ـ‌سالم سازی فضای برخوردها: تغافل از درگیری های بی مورد، وقت کش و اعصاب خورد کن پیشگیری می کند و با سالم سازی فضای برخوردها به میدری فرصت می دهد به کارهای اساسی بپردازد.
نقش آفرینیهای امید
یکی دیگر از خصلت هایی که مدیر را در مدیریت توانمند می کند امید است: امیدوار بودن خود، و امیدوار ساختن دیگران به تحقق هدف.
نقش امید در مدیریت:
امید و آرزو بالاترین نقش را در مدیریت جامعه بازی می کند و تنها کسی قادر به ایفای نقش مدیر است که هم خود به تحقق هدف امیدوار باشد و هم بتواند افراد تحت مدیریت خود را در نیل به مقصود امیدوار سازد. البته باید اشاره کرد که هرچه عنصر امید بهتر و قوی تر در مدیریت به کرا گرفته شود درصد احتمال تحقق هدف بالاتر است.
صبر و استقامت
اصولا سایر صفاتی که برای مدیر و مدیریت ضروری است،‌در تحقق، نیاز به صبر و استقامت دارند و از این دیدی می توان گفت که صفت صبر اساس و زیربنای سایر صفات است.
یک شاخه شرح صدر یعنی ظرفیت دل در رابطه با احساس ناملایمات، صبر و استقامت نامیده می‌شود. واسطه بودن صبر و مقاومت در تحقق اهداف، به ویژه هدف های بزرگ، یک سنت قطعی الهی است که بدون آن حتی پیامبران بزرگ خداوند متعال هم نمی توانند اهداف مدیریت خود را محقق سازند.
با توضیحات این بخش ویژگی های مربوط به شرح صدر که اولین اصل از اصول مدیریت اسلامی بود پایان یافت در بخش بعدی که بخش پایانی خواهد بود دیگر اصول مدیریت ارائه خواهد شد.